Für Elise - A Classical Music Mystery

• April 26, 2024

Je herkent het meteen wanneer je de eerste negen noten hoort, zelfs als je de titel nooit hebt geweten.

De officiële titel is "Bagetelle nr. 25 in A minor", maar dat is lang niet zo romantisch als "Für Elise" ("For Elise"). Samengesteld door Ludwig van Beethoven op 27 april 1810, is het een van 's werelds populairste klassieke muziekstukken. Het roept ook de vraag op: Wie is Elise? Het antwoord is nog steeds een mysterie.

Beethoven heeft de compositie zelfs nooit gepubliceerd. Wat hem daarmee verbindt, is een niet-gepubliceerde schets die je kunt bekijken in het digitale archief van Beethoven-Haus Bonn. Een schets in muziek is wat je ervan zou verwachten: ideeën die de componist later zou kunnen ontwikkelen tot een opus. Beethoven liet bij zijn dood duizenden bladzijden met geannoteerde bladmuziek achter en geleerden hebben het niet laten om een ​​deel van de fragmenten op die bladen te proberen samen te voegen.

Er is zelfs een latere versie van "Für Elise" omdat Beethoven de eerste schets twaalf jaar later herzien. De herziene versie is echter niet degene die we kennen.

Dus, hoe weten we dat "Für Elise" 205 jaar geleden op deze dag werd gecomponeerd? Echt niet. De eerste schets is ongedateerd, maar in hetzelfde document staan ​​ideeën voor een ander stuk, dat Beethoven dateerde uit 1810. Dus de schets "Für Elise" moet dat jaar ook zijn geschreven.

De score voor de melodie die we vandaag herkennen, werd echter gepubliceerd door Beethoven-geleerde Ludwig Nohl in 1867, lang nadat de eerste schets was geschreven en decennia na de dood van de componist. Wat gebeurde er in die 57 jaar? We weten het niet, maar Nohl beweerde een origineel manuscript te hebben gezien dat is geschreven en ondertekend door de componist. Dit document is blijkbaar verdwenen, voor altijd verloren aan de geschiedenis, nadat Nohl het voor zijn publicatie had gekopieerd.

Italiaanse musicoloog Luca Chiantore betwijfelt dit. In 2009 suggereerde Chiantore dat Nohl nog nooit zo'n manuscript heeft gezien en dat hij “Für Elise” moet hebben getranscribeerd door de fragmenten in de eerste schets samen te voegen en de gaten in te vullen. Gelukkig is de score die Nohl publiceerde veel hetzelfde als de eerste schets van Beethoven - het is eigenlijk gewoon een gepolijste versie van dat ruwe ontwerp. Daarom is het nummer dat we vandaag kennen zeker gecomponeerd door de maestro, zelfs als hij het niet de bekende titel heeft gegeven.

Het was Nohl die het stuk zijn titel gaf. Volgens hem droeg de originele score ook een toewijding: "Für Elise am 27. April zur Erinnerung von L. von Bthvn" ("Voor Elise op 27 april ter nagedachtenis van L. von Beethoven"). Maar na meer dan honderd jaar weten we nog steeds niet wie Elise is.

Sommige geleerden geloofden dat Nohl de toewijding eenvoudig verkeerd had gelezen. Ze zeiden dat het 'Für Therese' had kunnen lezen, omdat de score van zijn handtekening werd gevonden tussen de kranten van Therese Malfatti, een Weense muzikant. Het was Therese met wie de Duitse componist in 1810 hoopte te trouwen. Helaas weigerde ze, en in een brief van april of mei van dat jaar schreef Beethoven: 'Gaat het goed met je, respecteerde Therese. Ik wens je alle goede en mooie dingen in dit leven. Draag me ter nagedachtenis. '

In 2011 werd de theorie dat Elise Elisabeth Röckel was, een Duitse sopraan, weerlegd. Hoewel Elisabeth een levenslange vriend van Beethoven was die hem op zijn sterfbed bezocht en zelfs een lok van zijn haar bewaarde, werd de score van haar handtekening niet gevonden onder haar bezittingen. Daarom is het twijfelachtig dat zij de Elise van zijn bagatelle was. De Oostenrijkse musicoloog Michael Lorenz gelooft dat de beroemde toewijding helemaal niet door Beethoven is geschreven, maar door Josef Rudolf Schachner, een componist die de partituur van Therese Malfatti heeft geërfd. Bij het erven van het document had Schachner het als een geschenk aan zijn vrouw of zijn dochter kunnen geven. Beiden werden Elise genoemd.

De meest recente Elise-kandidaat is Juliane Katharine Elisabet Barensfeld. Als wonderkind trad Elise Barensfeld op tijdens tourconcerten in 1809 met een vriend van Beethoven, en ze woonden in een huis tegenover Therese in Wenen. Therese had Elise pianolessen kunnen geven en Beethoven had de bagatelle voor Elise kunnen componeren als een gunst voor Therese. Dus de theorie rust voor nu.

Het is waarschijnlijk dit mysterie dat interessant blijft over "Für Elise", aangezien de melodie zelf - hoe dan ook het eerste deel - steeds meer een cliché wordt. Toch moeten menig pianist een deel van hun succes te danken hebben aan het stuk, dat vingers en voeten een goede training geeft. Als je het de volgende keer hoort of speelt, zul je je waarschijnlijk afvragen wat de ongrijpbare Elise is.

Video-Instructies: The Mystery Behind Für Elise (April 2024).