De vier scholen van het Tibetaans boeddhisme

• April 25, 2024

Hoewel het Tibetaanse boeddhisme in het Westen in populariteit is toegenomen, weten veel mensen niet dat er in feite vier verschillende scholen van het Tibetaanse boeddhisme zijn, elk met unieke leerstellingen en praktijken. Hier is een samenvatting van elk en hun geschiedenis.

De Nyingma school of Tibetan Buddhism, of Nyingmapa ('school van de ouden') is de oudste school van het Tibetaanse boeddhisme en is rechtstreeks gebaseerd op de leer van 'root goeroe' Padmasambhava. Volgens de legende bracht Padmasambhava het boeddhisme vanuit India in de achtste eeuw vanuit Tibet naar Tibet. Er zijn verschillende afstammelingen binnen Nyingmapa, zowel leken als monastieke, celibataire en niet-celibataire. Algemeen wordt aangenomen dat dit de op een na grootste Tibetaanse boeddhistische school is.

Hoewel praktijken variëren binnen de verschillende geslachten, is Nyingmapa gebaseerd op tantrische of Vajrayana-leer. Dit geldt eigenlijk voor alle vier de scholen, hoewel ze verschillen in hun precieze definitie van wat Vajrayana is, en de relatie met Mahayana. Esoterische overdracht van een leraar is een nietje, evenals godheidsmeditatie, kriya (energie ontwaken) praktijken en andere yogalessen, waarvan vele in vorm vergelijkbaar zijn met die gevonden in Indiase op Hindoe gebaseerde tantrische tradities. Ook te vinden in Nygingmapa zijn de ‘Dzogechen’ of ‘great perfection’ leringen.

De op twee na grootste school van het Tibetaans boeddhisme, gesticht in de 11e eeuw, is de Kagyupaof 'school voor mondelinge overdracht'. Deze school vindt zijn oorsprong in Marpa, een gezinshoofd en vertaler die naar India reisde om leringen te ontvangen van de Indiase boeddhistische meester Naropa, en bracht vele teksten mee naar Tibet. Marpa's beroemdste discipel was Milarepa, die auteur was The Songs of Milarepa, nu door velen beschouwd als een canonieke Mahayana-tekst.

Zoals de naam al aangeeft, legt de Kagyu-school veel nadruk op directe mondelinge overdracht van goeroe op student. Het maakt ook gebruik van vele rigoureuze meditatieve en yogische praktijken, die variëren van geslacht tot geslacht, en gebruikt ook ritueel als een middel voor esoterische overdracht (zie mijn recensie van de film voor een beschrijving van één ritueel, de Black Crown-ceremonie) Recalling a Buddha: Memories of the Sixteenth Karmapa.) Onder de verschillende overgebleven geslachten binnen Kagyu, is de grootste Karma Kagyu, wiens hoofd de titel Karmapa heeft.

Ook zijn oorsprong vindt in de 11e eeuw Sakya school, de kleinste van de vier Tibetaanse scholen, en vernoemd naar het Gray Earth-klooster in het zuiden van Tibet. Het werd opgericht door Drogmi, die net als Marpa bij Naropa en verschillende andere docenten aan de Vikramashila University in India studeerde. Het legt meer de nadruk op wetenschap en boeddhistische logica dan de andere Tibetaanse scholen, hoewel esoterische overdracht en tantrische praktijken nog steeds centraal staan. Een van de belangrijkste leerstellingen is Lamdre, of 'Path and its Fruit', gebaseerd op de Hevajra Tantra.

De jongste en grootste Tibetaanse boeddhistische school is Gelugpa ('school van de deugdzame'). Het werd in de late 14e eeuw gesticht door Tsongkhapa, die een strengere monastieke discipline wilde vestigen en het celibaat en dieetbeperkingen opnieuw wilde benadrukken. Hoewel hij nog steeds veel Vajrayana-praktijken hanteert en de vooraanstaande relatie tussen leraar en student handhaaft, richt Gelug zich minder op tantrische en magische rituelen dan op de andere scholen. Hoewel alle vier de nadruk leggen op de Mahayana-leer van compassie en bodhisattvahood, zijn deze leerstellingen het meest centraal in de Gelug-school.

De Dalai Lama is een positie binnen de Gelugpa-traditie, hoewel het officiële spirituele hoofd eigenlijk de Ganden Tripa is. Onder de strijd tussen de andere scholen van het Tibetaans boeddhisme in de 14e en 15e eeuw nam Gelugpa toe aan bekendheid en populariteit, en in de 16e eeuw werd de Dalai Lama het politieke hoofd van Tibet. Die traditie ging door tot 2011, toen de huidige Dalai Lama ontslag nam uit zijn politieke positie als hoofd van de Tibetaanse regering in ballingschap en zei dat het Tibetaanse volk democratisch moet worden geregeerd. Hij heeft echter zijn spirituele leiderschapspositie behouden en wordt door alle vier Tibetaanse scholen als zodanig bewonderd en erkend.

De hoofden van de verschillende scholen corresponderen wel en bezoeken soms wederzijdse conferenties, vaak geleid door de Dalai Lama. Sommige praktijken, leringen en teksten worden gedeeld tussen de vier scholen. Alle vier erkennen en bouwen hun leringen op de basisprincipes van het boeddhisme zoals de vier nobele waarheden en het achtvoudige nobele pad, hoewel hun interpretaties hiervan en hun belang kunnen variëren.

Video-Instructies: Sogyal Rinpoche in disgrace. Part 2: Hans Knibbe (April 2024).